Beste mensen,
Deze week geen verslag over onze tuin, maar van een mooi initiatief in Egypte. Twee vrienden van onze tuin en klanten van de winkel brachten daar een bezoek. Meer informatie kunt u ook vinden op de web-site van Sekem, en er is ook in Nederland een vriendenkring.

Als u een product van Demeter-kwaliteit ziet dat uit Egypte komt, dan komt dat via het landbouwbedrijf Sekem. Wij hebben het voorrecht gehad daar een week te kunnen logeren en rondkijken met een reis van Brandaan/Dick Blokker. Voordat we naar Sekem gingen, hebben we eerst de Sinai doorkruist. Op die reis van dier dagen raakten dag en nacht een beetje door elkaar. Zo kwamen we de eerste dag om 1.00 uur ’s nachts aan en moesten we de volgende dag alweer om 8.00 uur in de bus zitten voor een tocht naar en wandeling door de Coloured Canyon, een indrukwekkend en inderdaad kleurrijk gebergte. De volgende “ochtend” moesten we zelfs om 1.30 uur ’s nachts uit ons bed om net als Moses de berg Horeb te beklimmen en daarboven van de zonsopgang boven de woestijn te genieten. Dankzij vele theestalletjes van bedoeïenen raakten we net niet onderkoeld. Het 1500 jaar oude Catharinaklooster onder de Horeb ontving ons gastvrij en we konden er in een enkel vrij uurtje een beetje slapen.
Verder ging het naar een ekoproject, een onafzienbaar grote palm- en olijfboomgaard in wording bij een gedreven en bijzonder aardige familie in Ras Matarma aan de Suez-kust. Tot slot zagen we in de Sinai nog een nieuw project van Sekem dat een goed jaar geleden van start is gegaan en waar je kunt zien hoe in de woestijn landbouw van de grond kan komen: als er maar water is. Het project is al vast groen dank zij Nijlwater dat onder het Suezkanaal door is geleid, maar iets bruikbaars groeit er nog niet.
32 jaar geleden startte dr. Ibrahim Abouleish 60 km noordoostelijk van Caïro midden inde woestijn een landbouwbedrijf om aan te tonen dat je in de woestijn best wel kunt boeren. Hij moest daarvoor wel water van 80 meter diepte oppompen, maar hij liet zich door geen tegenslag tegenhouden. Nu is Sekem het eerste en grootste bd-landbouwbedrijf van Egypte, dat inmiddels met 850 bd-boeren in heel Egypte samenwerkt. De boeren hebben van Sekem een afnamegarantie, zodat het voor hen heel aantrekkelijk is om volgens bd-normen te boeren. En Sekem op haar beurt heeft een afnamegarantie voor haar Demeter-producten in Europa en daardoor is dit een van de succesvolste ontwikkelingsprojecten die je je kunt voorstellen. Ondertussen is Sekem veel meer dan een landbouwbedrijf: de katoen wordt verwerkt tot werk- en kinderkleding en lappenpopjes, de kruiden worden gedroogd en verwerkt tot medicijnen en thee, er is een volledig onderwijssysteem ontstaan vanaf de kleuterschool tot beroepsonderwijs, terwijl deze herfst een universiteit voor duurzame wetenschap van start gaat, er is een polykliniek met zestien specialisten. In totaal werken er ongeveer 2.500 mensen afkomstig van dertien dorpen in de omgeving, afgezien van een aantal vooral Duitse, Zwitserse en Oostenrijkse idealisten en 600 koeien en 500 schapen.
Op twee dagen kregen we rondleidingen op het terrein zelf, waarbij vooral de donderdag – in islamitische landen de laatste dag van de week – indruk maakte. We startten ’s morgens met de basisschool in de kring, kregen halverwege de dag de weeksluiting met vooral muzikale presentaties en stonden ten slotte met de medewerkers in de grote kring die per bedrijfsafdeling kort vertelden van hun activiteit in de afgelopen week en hun voornemen voor de komende week. Ook al versta je er niets van, je begrijpt de kracht ervan voor het totaal.
Natuurlijk kregen we excursies aangeboden naar de bekende hoogtepunten: de Fayoem-oase (ook al zo’n enthousiaste bd-boer), de piramiden, oud-Caïro (waar iemand zoekraakte in de bazaar en door de politie moest worden teruggebracht) en het museum. Iedere keer als je het gebied van Sekem verliet, realiseerde je je het enorme verschil van Sekem en het omringende woestijnland. Wel proberen boeren uit de omgeving nu ook woestijnland te ontginnen, maar zo Hollands-groen als in Sekem zie je het nergens.
De bus werd buiten de stad steeds begeleid door toerismepolitie, die regelmatig heel gewichtig de sirene liet loeien, waar niemand in het anarchistische verkeer zich iets van aantrok. Van enige extra bescherming in de stad merkte je overigens niets. Een groter verschil dan tussen het groene, schone en optimistische Sekem en het vieze, veel te grote en kleurrijke Caïro is amper denkbaar.
Weer terug in Nederland, wat is het hier koud!, proberen we de enorme hoeveelheid indrukken een plaatsje te geven. Daar zullen we nog wel een tijd mee bezig zijn, maar we zijn moe maar met nieuwe energie en geloof weer aan de slag gegaan. De Egyptische sperziebonen zullen ons voortaan dubbel smaken.

Astrid Abas en Yvo de Mul.

Recept voor Egyptische gekruide rijst met sperziebonen:
50 g pijnboompitten * 400 g sperziebonen * ½ citroen * 1 theelepel korianderzaad * 4 eetlepels olijfolie * 6 sjalotjes grof gesneden * 2 teentjes knoflook fijn gesneden * 6 eetlepels langkorrelige rijst * zout, versgemalen peper * 4 eetlepels korianderblad fijn gesneden * 1 eetlepel lavas fijn geknipt

Pijnboompitten in een droge koekenpan goudbruin roosteren. Sperziebonen schoonmaken, wassen en in stukjes breken. Schil van de schoongeboende citroen afraspen en sap uitpersen. Korianderzaad kneuzen. In een pan de olie verhitten en sjalotjes 2 à 3 minuten bakken. Knoflook kort meebakken. Rijst en koriander toevoegen en even meebakken. Zout, peper, citroenrasp, sperziebonen en ca. 3 dl water toevoegen. Rijst en bonen in ca 20 minuten zachtjes gaar koken. Af en toe roeren en zonodig meer water toevoegen. Tegen het eind van de kooktijd citroenrasp en pijnboompitten erdoor roeren. Van het vuur af halen en koriander en lavas erdoor roeren.