Beste mensen,

Ja, en dan komt de D. En dat is niet zo Sijmen’s ding. Met z`n bolle buik heeft de D iet van dikdoenerigheid, iets deftigs. Maar gelukkig past de D weer precies bij Delegeren. Sijmen heeft mij gevraagd iets te schrijven over Demeter. Land en Boschzigt is al 67 jaar biodynamisch en Sijmen is er al 38 jaar biodynamisch tuinder. Demeter is het keurmerk van de biodynamische landbouw. En ik? Ik ben pas 18 jaar bij Demeter. Een broekie dus. Ik coördineer controles en certificeer biodynamische bedrijven. Eerst in Nederland en sinds 2 jaar in Duitsland.

Demeter is de Griekse Godin van de vruchtbaarheid. Persephone, de dochter van Demeter, werd door Hades, de God van de onderwereld ontvoerd. Demeter, de toegewijde moeder, probeerde haar te redden. Haar vader reageerde niet, hij las zijn krant. Dat is geloof ik van alle tijden. Demeter was zo verdrietig over het verlies van haar dochter dat er niets meer groeide of geboren werd. Zij was immers Godin van de vruchtbaarheid. Vanwege de ontstane hongersnood greep Zeus, de Oppergod, in en uiteindelijk mocht Persephone 8 maanden per jaar de onderwereld verlaten. En precies gedurende die maanden groeit en bloeit het op aarde. Dit speelt allemaal ver voor Sijmen en de start op Land en Boschzigt, in de tijd dat er nog Goden waren op aarde. Maar de wisseling van seizoenen, cyclisch denken, opbouw en afbraak van vruchtbaarheid zijn nog steeds belangrijke aspecten in de biodynamische landbouw.

Het Demeter-keurmerk wordt wereldwijd gevoerd. Er zijn 18 landen met een nationale certificering en in 55 landen kom je Demeter-bedrijven tegen. In totaal 150.000 hectares. Dat klinkt als heel erg veel en dat is het ook. Ongeveer 5% van de landoppervlakte van Nederland. Maar wat is dat nou precies, biodynamisch? Je zou kunnen zeggen, het is anders Denken en anders Doen. Dat kun je momenteel zien en ruiken op de tuin. Anders denken betekent bijvoorbeeld dat geen planten bemest worden, maar de bodem. De wormen, bacteriën en schimmels krijgen voeding. En als het warmer wordt, als Persephone weer is teruggekeerd op aarde, gaat al dat bodemleven aan de slag. Mineralisatie heet dat. En van de vrijkomende mineralen kunnen de planten precies dat nemen wat ze nodig hebben. Ze groeien wat langzamer, maar krachtig en vol van smaak. Anders doen betekent dat de mest niet uit zakken komt, maar van de mesthoop. Groenafval van het bedrijf is gecomposteerd met mest van dieren. En daar hebben we weer die D van dynamisch. Op een Demeter-bedrijf vind je dieren. Bij Sijmen zijn het schapen, op veel andere bedrijven vind je koeien. Niet alleen voor melk en vlees, maar ook vanwege de mest. En dan kom je terug bij het cyclisch denken. De dieren breken het voer af en verteren het tot mest. De mest wordt op de mesthoop en in de bodem omgezet en daar groeien de planten van die worden gegeten door de dieren. Prachtig, toch?

Het enige waar Demeter en de biodynamische landbouw voor moet waken is dat ze dynamisch blijft. En niet dogmatisch wordt. Ook met een D.

Maar bij Sijmen valt dat wel mee!

Met vriendelijke groet, Rienk.